Muhammad - o le faavae o Islama

E talitonu Muhammad o le au Mosalemi o le mulimuli ma sili o le au perofeta. E iai le manatu na ia aumaia le atoʻaga ma le faʻaaliga faʻaaliga a le Atua i le tagata. O ana faʻaaliga ua manatu e sili atu nai lo isi faʻaaliga uma ma lotu. Ua aʻoaʻo isalama e tatau i le perofeta ona le agasala, pe saoloto mai soo se agasala matuia. O le feau a Muhammad ua manatu na faʻasaoina e aunoa ma se mea sese. O Muhammad lava ia na faapea mai na ia lagolagoina Aperaamo, Mose, ma Iesu o le Perofeta a le Atua.

Ua talitonu le au Masilo o le Feagaiga Tuai ma le Feagaiga Fou o loo i ai valoaga e uiga ia Muhammad. Latou te talitonu o le natura o lona valaauga e avea ma perofeta o se vavega. Latou te vaʻavaʻai i le Quran e leai sona tutusa e tusa ai ma lana gagana ma aʻoaʻoga. Ua talitonu Musuliso na faia e Muhammad vavega, ma o lona olaga ma lona amio na faamaonia ai o ia o le mulimuli ma le sili o perofeta uma.

I le Teuteronome 18: 15-18 Na folafola atu e le Atua ia Mose o le a ia faatuina mo Isaraelu se Perofeta mai o latou uso. E manino lava o lenei Perofeta folafolaina e tatau ona avea o se Isaraelu. Na sau ifo Muhammad mai Isamaeli, ae le o Isaako. Na fetalai le Atua o le a Ia faatuina Lana feagaiga ma Isaako (Kenese 17:21). O Iesu o le Perofeta na taʻuina atu e le Atua ia Mose i le Teuteronome. I le avea ai ma Alo o le Atua, o Iesu o le Perofeta, Ositaulaga (Eperu 7-10), ma le Tupu (Faʻaaliga 19-20).

E tusa ai ma le taʻutinoga a Muhammad lava ia, na te leʻi faia ni faʻailoga ma ni mea ofoofogia pei ona faia e Mose ma Iesu (Sura 2:118; 3:183) E lei fai mai Muhammad e talanoa faafesagai ma le Atua, ae na ia fai mai na ia mauaina faaaliga e ala mai i se agelu. O Iesu o se faufautua tuusaʻo ma le Atua. Fai mai nisi o tagata Masalosa na valoia Muhammad i le Salamo 45: 3-5 o se tasi o le a sau ma le pelu e faatoilalo ona fili, ae o nei fuaiupu o loo faasino atu i le Atua, ma e le faapea Muhammad e avea o le Atua, ae na faia e Iesu. Na afio mai Iesu i le lalolagi i le taimi muamua e tuuina atu lona ola mo le togiolaina o tagata, ae o le a Ia afio faalua mai e avea ma Faamasino.

Tagata atamamai Mosalemi vaʻai i le fetalaiga a Iesu i le sau Fesoasoani o se valoʻaga a Muhammad. Peitai, na faailoa manino lava e Iesu le Fesoasoani o Lona Agaga Paia, ae le o Muhammad. I le taimi na valaauina ai e avea ma perofeta, na taʻua e Muhammad na 'segia' o ia e le agelu na aveina atu le feau ia te ia… 'Na ia laoaina aʻu i le ie seʻia ou talitonu o le a ou oti. Ona ia tatalaina lea o aʻu ma fai mai: 'Tauloto.' Muamua talitonu Muhammad na faaseseina o ia e se agaga leaga. Na ia fefe tele i le agelu seia oo ina faamalosi atu lona toalua ma lona tausoga ia te ia e talitonu o ia e pei o Mose ma o le a avea ma perofeta i lona malo. I le taimi o le taliaina o nei faaaliga, Muhammad o le a alu atu i le vevesi po o le faoa faamalosi.

Na maua e Muhammad ni faʻaaliga e uiga i le tatalo i tupua, ae mulimuli ane suia nei faʻaaliga. E toatele tagata e talitonu o ana faaaliga na fausia mai lava i le tele o mea faaIutaia, Kerisiano, ma faapaupau. E ui lava e tele Muhammad vavega tala i isalama, o le tusitusiga o le Quran 6: 35 e le o taua ai na faia e Muhammad ni vavega. O loʻo faʻapea mai, 'Afai e faigata i lou mafaufau le latou faʻasiasia, ae peitaʻi e mafai ona e sailia se ana i le eleele poʻo se apefai i le lagi ma aumai se faʻailoga mo latou, - (o le a le lelei?). E le o taʻua mai i le tusitusiga 'oe mafai,' ae 'pe a fai e te mafaia.'

E ui na fai mai Muhammad na ia mauaina se faaaliga e faapea e mafai e le tane ona maua le tele o avā e fa, o ia lava e tele isi mea. Na faamaonia e Muhammad le taia o se tamaitai tamaitai ina ia mafai ai ona ia taʻuina le mea moni. Fai mai o ia e le lelei ma le Atua (Allah) mo alii e taia a latou ava. O ana faaaliga na aofia ai foi le manao e fai e tamaitai ni veli, tu i tua oa latou tane, ma tootutuli i tua atu i latou i le tatalo. O le tulafono faa-Muslim e le faatagaina ai se tamaitai e saili se teteʻa, ae mafai ai e se tamaloa ona faia. E tusa ai ma konekarate a le malo, o le molimau a tamaitai e tutusa ma le molimau a le tamaloa e toʻatasi.

Na taʻuamiotonuina le fasiotia o Muhammad i le jihad, po o le taua paia. Na faatagaina e Muhammad le osofaiga ma le faomeaina o uila faapisinisi. Na ia fai mai foi e lelei le pepelo i ou fili. Sa ia faamaonia le osofaia oi latou na tauemuina pe faitioina o ia. O le tele o tagata talitonu talitonu o Muhammad o uiga lelei atoatoa, ae o loo i ai le faamaoniga lofituina e le saʻo lenei mea. (Geisler ma Saleeb 146-176)

PUNAOA:

Geisler, Norman L., ma Abdul Saleeb. Taliina o Ipueli: O le Faatulagaga i le Malamalama o le Koluse. Grand Rapids: Baker Books, 1993.